Doe niet als mijn guppy

Als je uit een warm bad wordt gehaald, daarna in een donkere zak wordt gestopt, heen en weer geschud en daarna onder een fel licht in een vreemde omgeving wordt gegooid, hoe zou jij dan reageren?

Dit overkwam mijn nieuwe guppy. Een mooie dame, die voor veel nieuwe kleine visjes moet gaan zorgen in mijn aquarium. Ze zwom lekker tussen haar maatjes in de aquariumzaak en werd vervolgens wreed verstoord door een netje dat haar ving. En alsof dat allemaal niet traumatisch genoeg was.. werd ze samen met een paar rare andere vissen opgesloten in een geblindeerde zak, op een fiets, vervoerd naar haar nieuwe onderkomen.

Hoe reageerde guppy op deze stress?

Direct na aankomst in mijn aquarium zag ik vrouw Gup wegschieten onder de planten. Tot zo ver niks mis mee natuurlijk. Maar dat bleef eigenlijk haar nieuwe reactie op mijn aanwezigheid. Telkens als ik voor het raam verschijn, schiet zij tussen de bladeren.

Bij het voeren gooi ik altijd eerst wat oppervlaktevoer in het aquarium en daarna pas wat bodem-tabletten. Deze zijn eigenlijk bedoeld voor de bodemvisjes. Maar wat gebeurt er nu? Onze dame, die direct wegschiet als ze mij ziet verschijnen, zal nooit mee-eten van het oppervlaktevoer. Zij komt pas te voorschijn als ik wat verder weg ben en eet dus alleen mee van de bodemtabletten.

Een aangeleerd reactiepatroon kun je veranderen

Nu is onze gup niet wijzer en om haar nu te gaan her-trainen lijkt me wat vergezocht. Maar ook in een mensenleven gaat het vaak zo. Je hebt in je jeugd, in je gezin of later op het werk bepaalde gedragingen aangeleerd, die je beletten om vrij te leven.

Want hoeveel mensen gaan spannende, uitdagende, nieuwe dingen niet uit de weg omdat ze ‘geleerd’ hebben dat ze dat kunnen vermijden. Of misschien houd jij wel oud zeer vast, vol met verwijten, wat ervoor zorgt dat je op het werk moeite hebt met autoriteit, je altijd wel een excuus hebt waarom iets niet gaat.

In het warme bad van je gezin, je werk, kan van alles gebeuren wat je van jezelf afbrengt. Je leert een reactiepatroon aan dat je je leven lang leert “overleven”, maar weerhoudt om vrijuit te leven!

Gelukkig is het zo dat je dit soort aangeleerde reactiepatronen ook weer kunt afleren. Dat begint natuurlijk bij het beseffen in welke situaties je jezelf tegen houdt om zo te functioneren als je zou kunnen. En daarna is het zaak om jezelf te her-trainen om slimmer met deze situatie om te gaan. Dat kost tijd en wat moeite, want oude zaken loslaten is moeilijk en veranderen willen we niet. Maar het kan je veel nieuwe ervaringen, soms zelfs een heel nieuw leven brengen!