Welke burn-out symptomen herken jij?

Langere tijd stress leidt tot een burn-out. In een vorig artikel over de verschillende stadia van stress kun je lezen hoe ver het proces is gevorderd. Hieronder vind je echte signalen dat het mis gaat.

Symptoom 1: Weinig energie en nergens zin in

Als je eenmaal in een burn-out zit dan een belangrijk symptoom dat je nergens zin in hebt, noch energie voor hebt. Je vindt het domweg allemaal niet zinvol: je werk, je kinderen, sporten. In het ernstigste geval lig je lusteloos op de bank en te zappen of met je smartphone. Ook de zin in sex is volledig verdwenen.

Symptoom 2: Slecht inslapen en doorslapen

Doordat je veel piekert en het denken niet los kunt laten is het moeilijk om in te slapen. Het gemaal gaat dag en nacht door. Je kunt jezelf erop betrappen dat je je om de stomste dingen druk kunt maken.
Een ander symptoom van burn-out is dat je slecht doorslaapt. De hormoonbalans is verstoord en je maakt gewoon weg te veel cortisol en te weinig melatonine aan in de avond. Daardoor lig je vaak in de nacht wakker.. en begint het malen weer. Dit is een zichzelf versterkend effect.

Symptoom 3: Je hijgt bij geringe inspanning en kan weinig aan

Je bent altijd moe en je weerstand is verlaagd. Langdurige stress tast je immuunsysteem en je weerstand aan. Door het maar doorgaan op je werk, ondanks opspelende signalen heb je roofbouw gepleegd. Dat zorgt op den duur voor een grotere vatbaarheid voor griep, verkoudheid en andere vervelende klachten bij burn-out. Vooral de darmen zijn heel gevoelig voor langdurige stress.

Symptoom 4: Je zit snel op de kast en raakt overgevoelig

Op het werk beginnen steeds meer dingen je te irriteren. Je hebt bijvoorbeeld iets met veel moeite klaar gespeeld en dan wordt er wéér over gemopperd. Het kost je steeds meer moeite, en je wordt nogal eens boos. Thuis kom je soms ook niet meer tot rust, bovendien maalt je hoofd nog. Dus schiet je uit je slof tegen je kinderen als ze teveel van je willen. Het is vooral dit korte lontje, deze te snelle boosheid of boosheid om een kleinigheid, die een belangrijk signaal vormen voor een burn-out.l

Symptoom 5: Je raakt onzeker en het kan je niet meer schelen

Je kunt je onzekerder gaan voelen over je eigen capaciteiten, zelfs kan je eigenwaarde zijn aangetast. Dat zorgt dan weer voor negatieve redenaties en cynisme. Je kunt dingen gaan denken als: Ik ben niks waard, ik ben onhandig etc etc.

Symptoon 6: Het kan je niks meer schelen

DaarMinder betrokken zijn bij je werk, je onverschillig gedragen, afstandelijk opstellen en/of minder interesse tonen in je eigen werk en dat van je collega’s, zijn allemaal symptomen van een burn-out. Datzelfde geldt voor onzeker zijn over je werkprestaties, een lage eigenwaarde en negatieve gedachten ontwikkelen als: ik ben waardeloos. Overigens hoeven niet alle hier bovengenoemde kenmerken zich te openbaren bij een burn-out. Iedereen is anders en reageert ook anders.

In welk stress-stadium zit jij en wat kun je dan doen?

Als stressconsultant en coach help ik graag mensen om de juiste maatregelen te treffen. Mocht je aan de hand van bovenstaande beschrijving doorhebben dat je te veel stress hebt en dat het niet de goede kant op gaat dan is het belangrijk om maatregelen te nemen. Hieronder doe ik een paar suggesties voor maatregelen die ik in de coaching ook gebruik:

Algemene maatregelen bij stress:

• Zorg voor een goede verhouding tussen inspannen en ontspannen. Maak daarbij niet de fout om je vrije tijd vol te plannen met leuke dingen, maar zorg ook voor voldoende vrije uurtjes.
• De gemakkelijkste oplossing voor (werk-)stress is altijd om de situatie waarin de stress ontstaat te ontlopen. Als dat niet mogelijk is dan resteert maar één oplossing: leren er anders mee om te gaan.

Maatregelen stadium 1:

• In dit stadium is het belangrijk om jezelf goed te verzorgen. Een extra knuffel, een lekker etentje, genieten van de sauna of een massage kunnen al veel goed doen.
• Kijk naar wat de meeste stress oplevert. Kan dat misschien anders?
• Houd de vinger aan de pols. Veel mensen bevinden zich in jouw gezelschap. De balans houden zorgt ervoor dat de stress niet oploopt.

Maatregelen stadium 2:

• Je hebt klachten, je lichaam geeft signalen: luister daarnaar!
• Je lichaam heeft dus ook zorg nodig: vooral fysieke ontspanning kan je hierbij helpen.
• Naast deze lichamelijke maatregelen is het nu echt nodig om je leven onder de loep te leggen: waarmee doe je jezelf geweld aan? Moet je naar ander werk gaan kijken of is er een goed gesprek thuis nodig? Doe dat dan ook want anders loop je geheid tegen een overspannenheid aan.
• Bewegen kan je stress bestendiger maken, maar overdoe het niet!

Maatregelen stadium 3:

• Neem een paar weken rust. Overspannen betekent dat je op de toppen van je zenuwen loopt. Je kunt nog best veel en met een paar dagen rust kan je weer werken, maar zo gauw je weer in de situatie komt of er alleen maar aan denkt ben je weer helemaal gespannen. Dus even een paar weken helemaal niks!
• Eenmaal tot rust gekomen is het zaak om professionele hulp te zoeken. Want je wilt niet een herhaling van deze situatie of nog erger in het volgende stadium terecht komen.
• Mocht je in deze fase nog niet zijn afgeknapt, niet overspannen zijn geraakt, dan zijn je lichamelijke en geestelijke signalen zodanig dat je daarvan zowel op het werk als thuis veel last hebt. Ook dan is professionele hulp geboden. Je kunt het tij nog keren!

 Maatregelen stadium 4:

• Je bent burn-out. Veel mensen beseffen pas wat dat betekent als het ze zelf overkomt. Je energie is heel laag of je hebt helemaal geen puf meer. Veel rusten is dan heel belangrijk!
• Besef en begrijp wat er in je lichaam aan de hand is: laat je door een professional voorlichten. Op het internet staat veel over burn-out, maar eerlijk gezegd staat er ook veel onzin bij. Burn-out wordt vaak verward met een overspannenheid en ook met depressiviteit. Het kan best zijn dat je je depressief voelt, maar je bent het niet.
• Bewegen is een belangrijke sleutel in je herstel. Maar doe ook dat onder begeleiding van een professional. Want je kunt jezelf verder de burn-out in sporten!
• Houd contact met het werk, anders ontstaat er al heel snel een afstand die je later maar moeilijk zult kunnen overbruggen. Belangrijk is dan wel dat je niet in contact komt met de prikkels die je stress geven. Verder is het slim om niet iedere dag een uurtje, maar bv één keer per week een paar uurtjes te gaan.
• Doe alles om je lichaam zich te laten herstellen: lekker douchen, supergezond eten, slaaphygiene verbeteren, shiatsu massage etc etc.
• Pas als je er aan toe bent ga je een nieuwe balans zoeken in je leven met het werk en de privé situatie. Blijf daarbij goed voelen aan je lichaam of je niet opnieuw over je grenzen gaat!